Sanal Gerçeklik Nedir?

Beynimiz, gerçekliğin bittiği ve sanallığın başladığı yerin ne kadar farkında? Yeterince yakın bir gelecekte 3 boyut teknolojisinin gelişimiyle hayatlarımızı, bilim-kurgu filmlerinin içinde bulacağız.

Teknolojinin 5,10,100 yıl sonra nereye gideceğini bilmiyoruz ancak bugünlerde bile hepimizi yeterince heyecanlandıran gelişimler yaşıyoruz.Evet, tahmin ettiğiniz gibi son yılların en popüler konusu Sanal Gerçeklik (VR)’dan bahsediyorum.Peki,buraya nasıl geldik?

Hayatlarımıza hızlı bir giriş yapan Sanal Gerçeklik terimin kökleri 1960’lara kadar uzanıyor. Bu terim 1987 yılında, müzisyen, bilgisayar uzmanı ve VPL Research firmasının kurucularından Jaron Lanier tarafından kullanılmış olsa da; bu fikrin ilk örneklerinden biri Ivan Sutherland tarafından 1965’te sunulmuş:
“Pencerede görünen sanal dünyayı gerçek görünen, gerçek hissettiren ve kullanıcının eylemlerine gerçekçi cevap verebilen bir şey haline getirmek”
O zamandan beri birçok araştırma ve geliştirme sonucunda bugün; 3-boyutlu, interaktif, kullanıcı merkezli, bilgisayar tarafından yaratılmış ortam ve bu ortamı etkin kullanabilmek için kullanılan bütün teknolojik araçların tümü, olarak tanımladığımız Sanal Gerçeklik serüveni başlamış oldu.

Sensorama- 1957 yılında görüntü yönetmeni Morton Heiling, eğer izleyicilerin duyuları uyarılırsa hikayelerin içine daha çok çekileceklerini düşündü. 1960-1962 yıllarında sensorama adında stereoskopik görüntü,stereo ses sistemi,koku,rüzgar ve titreşim etkileşimi tecrübelerini yaşamayı sağlayan bir multi-sensör simülatör inşa etti.Bu tek kişilik tiyatro, interaktif olmasa da, sanal gerçeklik sistemi yaratma konusundaki ilk teşebbüstür.

Headsight- 1961 yılında Philco firmasının mühendisleri Headsight ismini verdikleri ilk Head-Mounted Display(HDM)’i geliştirdiler.Bir video ekranı ve kameralara bağlı takip sisteminden oluşan bir başlık olan Headsight, genelde orduda,kullanıcıyı gerçek çevrenin uzaktan kontrolünü sağlamak için kullanılmıştır.

Sword of Damocles-  Bundan sonraki en önemli adım 1966 yılında Ivan Sutherland’ın HDM’i bir bilgisayara bağlayarak geliştirdiği Sword of Damocles sistemiyle atıldı.Bu sistem, kullanıcının gerçek dünya gibi görünen bir sanal dünyayı görebilmesini, kullanıcının kafa hareketini takip ederek buna uygun bakış açısını ve kullanıcıya sanal objeleri kontrol etme imkanı sağlıyordu.Çok ağır olduğu için süspansiyon sistemiyle kullanılan Sword of Damocles, Sanal Gerçeklik alanında önemli bir kilometre taşıdır.

VPL- VPL şirketi ilk ticari amaçlı sanal gerçeklik ürünleri olan DataGlove’u 1985’te ve Eyephone HDM’ı 1988’te ürettiler.

CAVE- Cave Automatic Virtual Environment (CAVE) 1992’de Illinois üniversitesinde geliştirildi. HDM kullanmak yerine stereoskopik resimleri bir odanın duvarına yansıtma tekniği kullanan sistem, kullanıcıya sanal çevrede hareket etme ilüzyonu sağladı.

O zamandan bu zamana birçok alanda çoktan kullanılmaya başlanmasına karşın, günümüzde ulaşılabilir hale gelen Sanal Gerçeklik ürünleri bireysel hayatlarımızın içinde yer almaya başlamış durumda.
Oculus Rift, Project Morpheus,  Virtuix Omni bunlardan sadece birkaçı. Sanal gerçeklik teknolojisi geliştikçe, bu yolu takip eden firma sayısı da artıyor.

Heyecan verici ve aynı zamanda korkutucu sonsuz gerçeklik insan olma tecrübesinin tamamen değişeceği bir gelecek olarak karşımızda duruyor. Bize de; ne olacağını bekleyip görmekten başka çare kalmıyor.

“Nihai hayal, gerçek dünyayı ve sanal dünyayı tamamen anlamsız bir tecrübeye dönüştürmektir.”
– Microsoft PhotoSynth project